Thursday, January 9, 2020

Tempo severo (anin boot acompanha ho udan no rai tarutu) ba fim-da –semana né iha Timor Leste


Iha potência atu kauza estragos ba materiais no kauza transtornos ba população.

DNMG-TL: Tempo severo refere ba fenômeno meteorológico neebé iha potência   atu kausa estragos ba danos materiais quanto privados como públicos  no mos fo risko ba vida, fenômenos sira ne mak hanesan: udan boot, anin boot, rai taruto, granizo (udan ho gelo fatuk), ciclones tropicais no extratropicais, tornados nst.
Ciclone tropical Lili neebe mosu iha fulan maio 2019. fonte: Eurek alert

Sistema baixa pressão neebé sei desenvolve aan iha parte norte continente australiano nian iha sexta-feira kalan (10/01/2020) sei intensifica aan (sai força liu tan) iha fim-da-semana nee, sábado (11/01/2020) no Domingo (12/01/2020) no sei tama ba categoria ciclone tropical tuir modelos ECMWF no GFS hatudu. Sistema refere (baixa pressão) iha possibilidade boot atu kauza tempo instável ba território Timor laran tomak ho kausa anin boot no udan iha fim-da-semana né.

Tuir previsão ba sábado (11/01/2020), dadersan hahu ho kalohan taka iha maioria parte Timor laran tomak no iha parte meio-dia ba kalan acompanha ho udan ho intensidade husi fraku ba to’o forte,depende ba região. Anin husi direção oeste ho intensidade fraku ba moderado iha parte dadersan (5-15 km/h) no moderado ba forte iha parte meio-dia too kalan (15-30 km/h) acompanha ho rajada bele too 45 km/h. Atenção ba áreas  zonas costeiras.

Ba domingo (12/01/2020) dadersan começa ho kalohan taka acompanha ho udan chuvisca iha parte foho liuliu iha região vizinhaça município Ermera nian. Iha parte lokraik acompanha ho udan ho intensidade variável iha Timor laran tomak. Anin husi oeste ho intensidade fraku ba moderado iha parte dadersan (8-18 km/h) no moderado ba forte iha parte meio-dia too kalan (20-35 km/h) acompanha ho rajada bele too 55 km/h. Atenção ba   território Timor laran tomak.

Kondição laloran moderado ba forte iha fim-da-semana né ho altura husi costa norte 1-1.75 metros na costa sul 1.25-2.5 metros.

Sistema baixa pressão neé sei desloca ba oceano índico no hadook aan husi ita nia região iha segunda-feira dia 13-01-2020, mesmo nunee ita sei hetan nafatin impaktu ituan husi sistema refere hodi influência nafatin ita nia padrão anin nian. Sistema baixa pressão ne forma tamba temperatura tasi Timor nian neebé agora sae makas too 31 C  ho suporta husi monção asiático neebé ativo hela no mós influensia husi Oscilação Maddem-Juliam ( MJO) nebe oras né iha hela fase ativa hodi intensifica processo convecção ( formação udan bém) iha ita nian região.
Temperatura superficie tasi nian. fonte: GFS


Ba população em geral husu atu toma nafatin atenção ba avisos sira neebé sei fó sai husi órgão competentes sira hanesan Proteção civil iha iha nível nacional no chefes do suco iha nível suco nian  wainhira mosu evento extremos.

Boletim emitido: 09-01-2020 às 17:00 HL
Boletim válido até: 14-01-2020 às 00:00 HL

Direção Nacional de Meteorologia e Geofísica – Ministério de Transportes e comunicações de Timor Leste.

No comments:

Post a Comment

AVISO

                                                              LALORAN TASI BO’OT DNMG - Fo hatane ba comunidade sira nebe maka f...